Σχολικά ΑντιΜαθήματα

Εμείς τα αγαπάμε τα βιβλία, το έχετε καταλάβει θαρρώ. Υπάρχουν όμως σημεία σε κάποια βιβλία που όχι…κάτι δεν πάει καθόλου καλά μ’ αυτά. Συχνά αυτά τα βιβλία δεν είναι τίποτα τυχαία, αλλά τα επίσημα σχολικά βιβλία που διαβάζονται από χιλιάδες μάτια καθημερινά. Αυτά, πέρα από το γνωστό πρόβλημα τους – πλήξη, μεγάλη πλήξη με το περιεχόμενo τους- κουβαλάνε και ένα σωρό στερεότυπα. Σεξιστικά, ρατσιστικά, πολλά και προβληματικά. Σημεία που χτίζουν το τάχα «κανονικό», το «ωραίο», το «ιδανικό».

Ε όταν, λοιπόν, τα συναντάμε μπροστά μας αντί να τα πετάξουμε απευθείας στα σκουπίδια, κάνουμε μια επιλεκτική ανακύκλωση. Τα διαβάζουμε, κάνουμε την κριτική μας, βλέπουμε ποιος ο γνωστικός στόχος στο σημείο αυτό και τον κατακτούμε αλλιώς. Αντί για το περιεχόμενο το στερεοτυπικό, φέρνουμε άλλο, πιο δημιουργικό, πιο ουσιαστικό. 

Τα αντιμαθήματα αυτά πού και πού θα τα μοιραζόμαστε μαζί σας, με την ελπίδα να ανακυκλώσετε κι εσείς, αν τυχόν βρεθούν μπροστά σας.

Και ξεκινάμε σήμερα με το εξαιρετικής έμπνευσης μάθημα «Μύτη σαν σαλάμι», στο βιβλίο της Γλώσσας Α’ δημοτικού. Στο μάθημα αυτό, η μεγάλη μύτη κάποιου παρομοιάζεται με σαλάμι και οδηγεί στον χλευασμό και στην παρενόχληση του. Αυτά, όχι φυσικά σε ένα πλαίσιο σχολιασμού της κατάστασης ως προβληματική αλλά στο πλαίσιο μιας θεατρικής παράστασης, ως αστείο, ως ατάκες που πρόκειται να διασκεδάσουν τα παιδιά που τις διαβάζουν.

Εμείς λοιπόν, αφού διαβάσαμε το κείμενο αυτό, σχολιάσαμε πώς μπορεί να νιώθει ο δέκτης αυτών των σχολίων αλλά και πώς θα νιώθαμε εμείς αν γελούσαν με ένα μέρος του προσώπου μας.

Κι έπειτα ανακυκλώσαμε.

Πώς θα νιώθαμε άραγε αν μας έλεγαν ότι ένα μέρος του προσώπου μας μοιάζει με μια εικόνα της φύσης που μας κάνει να νιώθουμε όμορφα; Τι χρώμα είναι τα μάτια μου; Μήπως θυμίζουν το καφέ του χώματος που παίζω; Και τα δικά σου άραγε; Μήπως θυμίζουν το μπλε του ουρανού που χαζεύεις; Και κάπως έτσι πήγε η πάσα στα παιδιά, να παρομοιάσουν μέρη του προσώπου τους με στοιχεία της φύσης κι έπειτα αφού δούνε τα πρόσωπα των άλλων να κάνουν το ίδιο με αυτά. Και τελικά, πού μοιάζουν και πού διαφέρουν τα μάτια, οι μύτες και το δέρμα μας; Πού είναι όλες αυτές οι διαφορετικές αποχρώσεις γύρω μας στη φύση;

Εκτός από τις παρομοιώσεις μας έμεινε και η εξάσκηση στο γράμμα Μμ. Και κάπως έτσι ήρθε ο Μοντιλιάνι με τα πορτρέτα του στην παρέα μας. Πρόσωπα με ψηλούς λαιμούς σαν καμηλοπάρδαλης, μάτια μικρά γατίσια, δέρματα κίτρινα καφέ και πορτοκαλιά σαν ξερά φύλλα. Εντοπίσαμε το κεφαλαίο Μ στο όνομα Μοντιλιάνι, τα μικρά μ στις λέξεις μύτη, μάτια, λαιμός και δέρμα κι έπειτα αντιστοιχίσαμε τις λέξεις σε ένα φύλλο εργασίας για εξάσκηση της αναγνωστικής ικανότητας. Μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Δεν θα μπορούσαμε να τελειώσουμε το αντιμάθημα μας χωρίς να κάνουμε κι εμείς τα δικά μας πορτρέτα. Αφού κάναμε το προσχέδιο και αντιληφθήκαμε τι σημαίνει 2/4, μισό και ολόκληρο (βρείτε το εδώ), πήραμε σκουρόχρωμα χαρτόνια και παστέλ και δημιουργήσαμε.

Και ορίστε τα δικά μας πρόσωπα, που θυμίζουν ουράνια τόξα, ήλιους, πέτρες και χιόνια.

Σαλάμια όχι. Ας αφήσουμε τα σαλάμια στην κουζίνα.