Σταχτοπούτης – ένα βιβλίο “παράθυρο”

Σήμερα γιορτάζει το παιδικό βιβλίο. Κι από το 2000 που έβγαλα την κάρτα μου στη δανειστική βιβλιοθήκη Σερρών μέχρι σήμερα έχω διαβάσει κάτι χιλιάδες. Όσο περισσότερα διαβάζω παρέα με παιδιά τόσο συνειδητοποιώ πως χτίζουν μια καλή βάση για τη γλώσσα, την αισθητική τους αλλά και την ενδυνάμωση τους. Χτίζουν μια βάση για την κατανόηση της πραγματικότητας αλλά και την σκέψη μιας καλύτερης εκδοχής της. Πάντα επιστρέφω στον αγαπημένο μου Ροντάριπου έλεγε πως η φαντασία είναι απελευθερωτική. Δεν σκοπεύει σε «κενές φαντασιοπληξίες» ούτε στη συγκάλυψη ή ωραιοποίηση της πραγματικότητας. Η φαντασία βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν τον εαυτό τους, την ιστορία τους, τα θέλω τους. 

Σήμερα, όχι τυχαία, διαλέγω να διαβάσω μια τέτοια φανταστική ή και όχι ιστορία. Μια ιστορία απελευθερωτική. Διαβάζω τον Σταχτοπούτη, το βιβλιαράκι που κυκλοφόρησε λίγους μήνες πριν, σε κείμενο Νάστα και σε εικόνες Βασίλη Κουτσογιάννη. Την ιστορία ενός παιδιού που στο σπίτι δεν βρίσκει αποδοχή αλλά τελικά καταφέρνει γι’ αυτό που είναι να αγαπηθεί. Γιατί απελευθερωτική; Γιατί πατά πάνω στο κλασσικό εδώ και 2000 χρόνια μοτίβο, αλλά με δεδομένα του σήμερα. Κι αντί να αναπαράγει τη ζήλια, την καταπίεση, τις διακρίσεις, τον φόβο – προβάλει τη δύναμη της αγάπης.

Στο ρόλο της ‘’κακιάς μητριάς’’ συναντάμε γονείς που δεν ακούν, δεν αποδέχονται. Ο Σταχτοπούτης σαν την κλασσική Σταχτοπούτα θα αφήσει τη φωτιά να σβήσει και θα πάει στο πάρτι. Αντί να μεταμορφωθεί με ρούχα φανταχτερά και προσωρινά θα δει τα δικά του τα ρούχα με άλλη ματιά. Και αφού αγαπήσει τον εαυτό του, θα αγαπήσει και θα αγαπηθεί.  

Το διαβάζω άλλη μια φορά και μου έρχεται στο νου ένας στίχος από το ποίημα “Burning paper instead of children” της Adrienne Rich που μου έχει μείνει στο μυαλό χρόνια τώρα. Λέει λοιπόν πως “τούτη είναι η γλώσσα του καταπιεστή, αλλά τη χρειάζομαι για να σας μιλήσω”. 

Που κολλάει τώρα «η γλώσσα του καταπιεστή» σε ένα παιδικό βιβλίο θα μου πείτε. Μήπως είναι οι λέξεις αυτές που χρόνια τώρα μια κανονικότητα χτίζουν; Λέξεις από παραμύθια κλασσικά και χιλιοδιαβασμένα, με κορίτσια παθητικά που περιμένουν έναν πρίγκιπα για να σωθούν, με κακιές μητριές που παρουσιάζονται όσο πιο «άσχημες» γίνεται σε αντίθεση φυσικά με τις «όμορφες» καλές πριγκίπισσες με λαμπερό μαλλί, καθαρή επιδερμίδα, φουστάνια μεγάλα.

Και γιατί “τη χρειάζομαι για να σας μιλήσω” θα μου πείτε. Γιατί θα ανοίξω νέα παράθυρα στους χτισμένους τοίχους αυτών των παλιών αλλά οικείων στα παιδιά αφηγήσεων. Γιατί δεν πετώ μια παλιά ιστορία αν παρατηρώ πως αναπαράγει σεξιστικά ή άλλα στερεότυπα. Μπορώ να την αλλάξω και μέσα από το παλιό το νέο να φτιάξω. Γιατί ειδικά σήμερα χρειαζόμαστε ιστορίες για να μιλήσουμε για το θάρρος να μας αγαπάμε και να μας αγαπάνε έτσι ακριβώς όπως είμαστε. Εμείς, οι γονείς μας, οι δασκάλες μας, οι φίλοι μας, τα γειτονάκια μας, οι έρωτές μας.

Ας επιλέξουμε την μέρα παιδικού βιβλίου να διαβάσουμε βιβλία που σπάνε τα στερεότυπα και μας απελευθερώνουν. Βιβλία που μας θυμίζουν το αυτονόητο, να μας αγαπάμε και να αγαπάμε.

Σταχτοπούτης, κείμενο Νάστα, εικόνες Βασίλης Κουτσoγιάννης, εκδόσεις Πουά 2024

ΑπάντησηΠροώθησηΠροσθήκη αντίδρασης